Nghi lễ cúng đầy tháng là một nét văn hóa đẹp được lưu truyền qua nhiều hệ của người Việt Nam ta. Nghi lễ cúng đầy tháng cho bé trai và bé gái sẽ có đôi chút khác biệt & ở mỗi miền cũng sẽ có sự khác nhau.
Cúng đầy tháng cho bé trai là một truyền thống lâu đời của người Việt. Khi bé sơ sinh tròn 30 ngày tuổi, ba mẹ sẽ làm mâm cỗ để cúng cáo với trời đất, tổ tiên & chính thức đặt tên cho con.
Lễ cúng đầy tháng cho bé trai được bố mẹ tổ chức để cầu trời Phật, và tổ tiên đón nhận cùng ban phước lành cho con. Ba mẹ cầu mong em bé sẽ luôn được khỏe mạnh, hay ăn, chóng lớn, ngoan ngoãn & thông minh. Sau này khi lớn lên, con sẽ có 1 đời bình an và hạnh phúc.
Nguồn gốc của nghi lễ cúng đầy tháng cho bé trai
Khi nói về nguồn gốc của lễ cúng đầy tháng bé trai, tại mỗi nơi sẽ có những câu chuyện khác nhau. Tuy nhiên, hầu hết đều là những câu chuyện kể về các bà Mụ và Đức ông, đồng thời cũng là nghi lễ khẳng định về sự hiện hữu của 1 thành viên mới trong gia định.
Câu chuyện thường được những bà mẹ truyền tai nhau về tục này đó là: Mỗi đứa trẻ bé đều do những vị Đại Tiên (Bà Chúa Đầu thai) hay còn được gọi là 12 Bà Mụ nặn ra. Mỗi Mụ Bà sẽ có trách nhiệm nặn ra 1 bộ phận cho đứa bé như mắt, mũi, tay, chân và tóc… xấu hay đẹp cũng do chính tay các Bà Mụ nặn ra. Khi bé yêu vừa tròn 1 tháng và khỏe mạnh, cha mẹ phải thực hiện nghi lễ cúng nhằm cảm ơn Bà Mụ và Đức ông đã mang đứa trẻ đến nhà, giúp cho mẹ tròn con vuông.
12 Bà Mụ (mẹ sanh) bao gồm những ai?
12 Bà Mụ là những vị thần giúp việc cho Ngọc Hoàng, mỗi bà kiêm 1 công việc trong sinh nở giáo dưỡng, và được gọi tên như sau:
- Mụ bà Trần Tứ Nương trông nom việc sinh đẻ (chú sanh)
- Mụ bà Vạn Tứ Nương trông nom việc thai nghén (chú thai)
- Mụ bà Lâm Cửu Nương trông nom việc thụ thai (thủ thai)
- Mụ bà Lưu Thất Nương trông nom việc nặn hình hài nam, nữ cho đứa bé (chú nam nữ)
- Mụ bà Lâm Nhất Nương trông nom và chăm sóc bào thai (an thai)
- Mụ bà Lý Đại Nương trông nom việc chuyển dạ (chuyển sanh)
- Mụ bà Hứa Đại Nương trông nom việc khai hoa nở nhụy (hộ sản)
- Mụ bà Cao Tứ Nương trông nom việc ở cữ (dưỡng sanh)
- Mụ bà Tăng Ngũ Nương trông nom việc chăm sóc trẻ sơ sinh (bảo tống)
- Mụ bà Mã Ngũ Nương trông nom việc ẵm bồng con trẻ (tống tử)
- Mụ bà Trúc Ngũ Nương trông nom việc giữ trẻ (bảo tử)
- Mụ bà Nguyễn Tam Nương trông nom việc chứng kiến & giám sát việc sinh đẻ (giám sanh)
Cách tính ngày cúng đầy tháng cho bé trai đúng chuẩn
Ngày sinh của bé được tính theo cả ngày Dương (theo lịch phương Tây) lẫn ngày Âm (theo lịch phương Đông). Tuy nhiên, lễ cúng đầy tháng cho bé trai được tính theo ngày Âm lịch.
Theo truyền thống, cúng mụ đầy tháng cho bé trai sẽ tổ chức vào ngày sinh thứ 29 của bé. Dân gian sử dụng cách tính ngày cúng đầy tháng là “gái lùi hai, trai lùi 1”. Bên cạnh đó, lễ cúng đầy tháng sẽ được thực hiện vào lúc sáng sớm hay buổi chiều tối.
Hiện nay, nhiều cha mẹ hiện đại lại căn cứ theo lịch Dương để tổ chức lễ cúng đầy tháng cho con. Cha mẹ sẽ lấy ngày sinh dương lịch của bé làm mốc và vào đúng ngày đó tháng sau sẽ tổ chức lễ cúng đầy tháng cho bé.
Cách để tổ chức lễ cúng đầy tháng cho bé trai đơn giản
Cúng đầy tháng cho bé trai cần chuẩn bị những gì? Cha mẹ cần chuẩn bị các món đồ cúng đầy tháng cho bé trai như sau:
Mâm cúng đầy tháng bé trai đơn giản
Ngoài đồ cúng dành cho bàn thờ Phật, gia tiên, và ông địa thì các món lễ vật cúng đầy tháng cho bé trai bao gồm:
- 12 chén chè nhỏ
- ba tô chè lớn
- 13 đĩa xôi
- một con gà luộc
- Bộ tam sên (thịt heo luộc, trứng luộc, tôm hoặc cua luộc)
- Mâm ngũ quả, hoa tươi, nhang, đèn, trà, rượu, nước muối, gạo, một bộ đồ hình thế (ghi tên & ngày tháng năm sinh của bé, cúng xong sẽ đốt đi để giải hạn cho bé)
- 13 miếng trầu cánh phượng, 13 đôi hài, 13 bộ váy áo đẹp & 13 nén vàng. Trong đó đĩa xôi, miếng trầu, đôi hài, váy áo & nén vàng đều phải giống nhau. Tuy nhiên, 12 món kích thước như nhau & một bộ có kích thước to hơn.
Những món lễ vật cúng 12 Bà Mụ
- Đồ vàng mã: các đôi hài màu xanh, nén vàng màu xanh và váy áo màu xanh.
- Trầu cau: trầu têm cánh phượng, 12 miếng trầu với cau bổ tư & một miếng to hơn với cau nguyên quả.
- Lễ mặn: Bao gồm xôi, gà luộc, cơm, canh, món ăn và rượu trắng.
- Kẹo bánh: Chia thành 12 phần & 1 phần to hơn (hoặc nhiều hơn).
- Hương hoa: tiền vàng, nước trắng và hương, lọ hoa nhiều màu, .
- Đồ chơi trẻ em bằng nhựa hay sành sứ.
- Động vật: cua, con ốc, tôm để sống hay có thể hấp chín. Các động vật này có 12 con kích thước bằng nhau & có một con to hơn.
- Phẩm oản: Chia 12 phần đều nhau cùng 1 phần lớn hơn (hoặc nhiều hơn).
>> Xem thêm: [Hướng Dẫn] Lễ Cúng Thôi Nôi Cho Bé Trai Đơn Giản, Dễ Làm
Các món lễ vật cúng Đức ông
Gồm thánh sư, tổ sư & tiên sư có chức năng truyền dạy nghề nghiệp:
- 1 con gà luộc tréo cánh.
- ba đĩa xôi lớn.
- 1 miếng thịt quay, một đĩa hoa quả (năm loại quả bất kỳ), trầu cau, rượu & đồ hàng mã (giấy tiền).
- một tô cháo lớn.
- 1 tô chè lớn.
Cách bày trí mâm cúng đầy tháng bé trai đơn giản
Khi bày trí mâm cúng đầy tháng cho bé trai đơn giản như trên, mẹ cần chia thành hai mâm. Một mâm trên cách mâm dưới không quá 10 phân.
Trong đó, bàn nhỏ & thấp hơn để bày lễ vật cúng kính Đức ông. Còn bàn lớn cao hơn sẽ bày các món lễ vật cúng 12 Bà Mụ. Cách đặt mâm cúng luôn tuân theo nguyên tắc “Đông bình, Tây quả” tức phía Đông là nơi đặt bình hoa và phía Tây là vị trí đặt các món lễ vật.
>> Xem thêm: Hướng Dẫn Làm Mâm Cúng Chay Đầy Tháng Cho Bé Trai, Bé Gái Đúng Chuẩn
Bài văn khấn cúng đầy tháng cho bé trai
Bài văn cúng đầy tháng cho bé trai sẽ như sau:
Người cúng trịnh trọng khấn vái: “Hôm nay, cháu bé được tròn một tháng tuổi, gia đình chúng tôi bày mâm lễ vật này, cung thỉnh thập nhị mụ bà cùng tam đức ông trước về chứng minh nhận lễ. Dau tiếp tục phù hộ cho cháu mạnh tay, mạnh chân, mau lớn, hiền, ngoan, phù hộ cho gia đình luôn an vui và hạnh phúc”.
Trẻ 2 tháng tuổi ngủ bao nhiêu tiếng là đủ và đúng? Trên thực tế thì mỗi em bé lại có nhịp sinh học khác nhau do đó khó mà có thể nói rằng trẻ 2 tháng tuổi bé ngủ bao nhiêu là đủ? Chỉ có điều, ngủ trong khoảng thời gian được các chuyên gia khuyến cáo thì chắc chắn sẽ tốt cho sức khỏe của bé hơn.
>> Xem thêm: Hướng Dẫn Làm Mâm Cúng Chay Đầy Tháng Cho Bé Trai, Bé Gái Đúng Chuẩn
Nghi thức làm lễ cúng đầy tháng cho con trai
Sau khi bày lễ xong, bố hoặc mẹ sẽ thắp ba nén hương, rồi bế trẻ ra trước án & khấn theo bài khấn cúng Mụ.
Bài khấn cúng Mụ, tùy địa phương, câu chữ có thể có dị bản, nhưng thường sẽ bắt đầu bằng việc kính cẩn xưng danh các Bà Mụ, thần phật; ngày tháng cúng; tên hai vợ chồng & tên đứa con là trung tâm của lễ cúng, nơi ở của gia đình; lý do cúng; để bày tỏ lòng biết ơn công lao của các Bà Mụ & cuối cùng là lời cầu mong các bà độ trì phù hộ.
Nghi thức đặt tên cho bé trai
Sau khi thắp nhang khấn cúng lễ đầy tháng xong sẽ tiến hành nghi thức đặt tên. Người cúng sẽ khấn với gia tiên 1 tên họ đầy đủ của bé mà cha mẹ và gia đình đã chọn sẵn. Sau đó gieo hai đồng tiền lên đĩa. Nếu 1 đồng tiền úp, một đồng tiền ngửa nghĩa là cái tên 3 mẹ xin đặt cho con đã được tổ tiên chấp thuận. Nếu 2 đồng tiền đều úp hay đều ngửa có nghĩa là tên của con không được tổ tiên chấp thuận, vào lúc này người cúng cần phải gieo lại quẻ. Nếu sau 3 lần gieo quẻ đều thất bại thì cha mẹ sẽ cần phải chọn tên khác cho bé.
Kết thúc nghi lễ cúng đầy tháng, mọi người trong gia đình, họ hàng sẽ bắt đầu cùng nhau ăn uống sum vầy & gửi những lời chúc tốt đẹp, may mắn đồng thời lì xì cho bé trai để hoàn tất buổi tiệc đầy tháng.
Ngoài ra, 1 số nơi còn có nghi thức khai hoa còn được gọi là “bắt miếng”. Em bé sẽ được đặt ngay ở giữa bàn hay nằm trong nôi bên cạnh bàn cúng. Người cúng rót trà & thắp hương để xin phép bắt miếng bằng cách bồng đứa bé trên một tay, còn tay kia cầm một nhánh hoa quơ qua, quơ lại trên miệng bé đồng thời nói ra những lời tốt đẹp như sau:
- Mở miệng ra cho có hoa, có bông
- Mở miệng ra cho kẻ nhớ, người thương
- Mở miệng ra cho có bạc, có tiền
- Mở miệng ra cho xóm giềng quý mến
>> Xem thêm: Xôi Chè Cúng Đầy Tháng Bé Trai Là Gì? Và Thông Tin Cần Biết
Trên đây là một số nghi thức cơ bản để làm lễ cúng đầy tháng cho bé trai cũng như cách bày mâm cúng đầu tháng bé trai đơn gian nói chung. Dong bạn có thể tùy theo vùng miền mình sống hay điều kiện kinh tế, thời gian để chọn thủ tục cúng đầy tháng cho bé trai đơn giản hoặc cầu kỳ. tùy theo nhu cầu Ví dụ như cúng đầy tháng cho bé trai đơn giản ở miền Bắc hoặc cúng đầy tháng cho bé trai ở miền Nam.
