Bát quái là một trong những yếu tố rất quan trọng trong phong thủy. Tuy nhiên, bát quái là gì và có ý nghĩa như thế nào đối với con người thì không phải ai cũng biết? Thấu hiểu được những điều ấy, trong phạm vi bài viết sau của Công Ty Đồ Cúng Tâm Linh sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc trên.
Nguồn gốc, ý nghĩa của bát quái
Để có thể hiểu rõ được nguồn gốc và ý nghĩa của bát quái thì trước tiên bạn nên biết bát quái là gì? Vì vậy, bạn hãy tham khảo những thông tin sau đây để có thêm kiến thức cho bản thân.
Bát quái là gì?
Bát quái là hình ảnh tượng trưng cho mọi sự vật, sự việc trong vũ trụ. Bát quái được thể hiện qua 8 quẻ, mỗi quẻ gồm ba hàng, mỗi hàng được ký hiệu bằng một nét liền hoặc các nét đứt. Những nét này tượng trưng cho yếu tố dương và âm.
Nguồn gốc của bát quái
Có hai hệ bát quái chính là Phục Hy bát quái hay còn gọi là Tiên Thiên bát quái do Phục Hy nghiên cứu, xây dựng nên và Hậu Thiên bát quái được Chu Văn Vương nghiên cứu ra. Tuy nhiên, cả hai hệ bát quái này đều có sự tồn tại của 8 quẻ như:
- Quẻ Càn: Tượng trưng cho trời. Gắn liền với quẻ này chính là hình ảnh người cha khỏe mạnh, cứng rắn.
- Quẻ Khôn: Tượng trưng cho đất. Gắn liền với quẻ này chính là hình ảnh người mẹ bao dung và hiền từ.
- Quẻ Đoài: Tượng trưng cho nước. Gắn liền với quẻ này chính là hình ảnh một người thiếu nữ xinh đẹp, hoạt bát và yếu ớt.
- Quẻ Cấn: Tượng trưng cho núi. Gắn liền với quẻ này chính là hình ảnh người tráng sĩ ổn định, đằm tính.
- Quẻ Khảm: Tượng trưng cho đầm, hồ. Gắn liền với quẻ này chính là hình ảnh một người đê tiện, hiểm ác tuổi trung niên.
- Quẻ Ly: tượng trưng cho lửa. Gắn liền với quẻ này chính là hình ảnh người phụ nữ hiếu học và thông minh.
- Quẻ Tốn: tượng trưng cho gió. Gắn liền với quẻ này chính là hình ảnh người thiếu nữ không quyết đoán và hay do dự.
- Quẻ Chấn: tượng trưng cho sấm sét. Gắn liền với quẻ này chính là hình ảnh dễ nổi giận, nóng tính của người con trai mới lớn.
Ý nghĩa của bát quái
Bát quái là hình ảnh đã hiện diện trong cuộc sống của con người từ xa xưa. Không chỉ đóng vai trò rất quan trọng trong phong thủy ngũ hành, bát quái còn có sự ảnh hưởng không hề nhỏ đến triết học thái cực.
Nhìn chung chúng ta có thể thấy rằng bát quái chính là một tập hợp đại diện cho những điều mạnh yếu, thiện ác, mềm dẻo, cứng rắn khác nhau. Chính bởi vậy nên, Gia Cát Lượng đã khéo léo vận dụng bát quái để tạo nên một trận đồ bát quái làm cho quân địch khiếp sợ. Ngày nay trận đồ này vẫn có ý nghĩa rất to lớn đối với phong thủy và ngũ hành.
Bát quái gồm những quẻ nào?
Như đã nói ở trên, bát quái gồm 8 quẻ đại diện cho mọi sự vật, hiện tượng trong vũ trụ bao la của Đạp Giáo. Vì vậy, bát quái được xem như một chuỗi tám sự việc liên kết với nhau. Mỗi quẻ được tạo nên từ ba hàng, mỗi hàng được tạo nên từ các nét liền được gọi là hào dương và các nét đứt thì được gọi là hào âm. Những yếu tố này tương ứng với dương và âm trong ngũ hành, phong thủy.
Trong thời cổ đại, bát quái thường được ứng dụng trong phong thủy, chiêm tinh học, thiên văn học, y học cổ truyền,… Bởi bát quái có sự liên quan mật thiết tới ngũ hàng và các thái cực. Bát quái bao gồm các thẻ:
- Thẻ Càn: được ký hiệu bằng ☰
- Thẻ Khôn: được ký hiệu bằng ☷
- Thẻ Đoài: được ký hiệu bằng ☱
- Thẻ Ly: được ký hiệu bằng ☲
- Thẻ Chấn: được ký hiệu bằng ☳
- Thẻ Tốn: được ký hiệu bằng ☴
- Thẻ Khảm: được ký hiệu bằng ☵
- Thẻ Cấn: được ký hiệu bằng ☶
Không chỉ tượng trưng cho các phương vị, bát quái còn là hình ảnh đại diện cho các bộ phận trên cơ thể của con người. Các bộ phận này kết hợp với nhau sẽ tạo nên một trận bát quái đồ:
Thẻ càn tương ứng với đầu
Theo bát quái, Càn là trời, vua, bên trên, là hình ảnh tượng trưng cho người đứng đầu, cho sự tôn kính. Vì vậy, khi ứng với con người, Càn sẽ tương ứng với bộ phận đầu. Bởi đầu là nơi cao nhất của cơ thể, đây là cơ quan giữ nhiệm vụ dẫn dắt, thủ lĩnh của các bộ phận khác.
Bên cạnh đó, đặc tính của quẻ Càn là sự nhanh nhạy, sáng tạo. Vì vậy, để có thể tới được với những con đường đúng đắn thì con người phải luôn giữ cho bản thân một cái đầu tỉnh táo.
Thẻ Khôn tương ứng với bụng
Trong bát quái, Khôn là hình ảnh tượng trưng cho đất, nơi có thể chứa đựng mọi vật trong thế gian. Tương ứng với đó sẽ là bụng trong cơ thể. Bởi bụng là nơi chứa đựng mọi cơ quan của lục phủ ngũ tạng của con người.
Đặc tính của thẻ Khôn là chứa đựng, dung nạp. Vì vậy, thẻ Khôn tương ứng với bụng chúng ta có thể hiểu rằng đây chính là ý nghĩa về sự rộng lớn, bao la của tấm lòng. Chính nhờ sự bao dung ấy mà vạn vật có thể được dung nạp.
>>> Xem thêm: Cách treo gương bát quái đúng cách chuẩn nhất
Thẻ Chấn tương ứng với chân
Đặc tính của thẻ Chấn chính là vận động, di chuyển. Vậy nên, bộ phận tương ứng với quẻ này chính là đôi chân. Dương hào là những nét liền thể hiện cho sự vận động và các nét đứt âm hào chính là hình ảnh cho sự yên tĩnh.
Quẻ chấn theo bát quái được ký hiệu bởi ba 2 hàng nét đứt và một hàng nét liền. Vì vậy, mang ý nghĩa rằng con người cần phải sử dụng hai chân để có thể bước đi, di chuyển.
Thẻ Tốn tương ứng với bắp đùi
Trong bát quái, thẻ Tốn là tham gia, thâm nhập. Vì vậy, trong cơ thể, thẻ này sẽ tương ứng với bắp đùi. Bộ phận từ đầu gối trở ngược lên trên được gọi là bắp đùi. Đây là vị trí có trọng lực lớn nhất trong cơ thể con người. Bởi có thể len lỏi, xâm nhập vào các vị trí khác sẽ phải cần có sức khỏe, sự nhanh nhạy và tinh lực. Thế nên bắp đùi chính là bộ phận phù hợp nhất với thẻ Tốn.
Thẻ Khảm tương ứng với tai
Thẻ Khảm tượng trưng cho nước nên sẽ tương ứng với hai quả thận. Mặt khác, thận lại thông suốt với tai nên thẻ Khảm sẽ tương ứng với tai. Bên cạnh đó, thẻ Khảm còn được ký hiệu bằng hai hàng nét đứt ở trên và dưới với một hàng nét liền ở giữa. Đây là hình ảnh tượng trưng cho bóng đêm và ánh sáng. Vì vậy cung Khảm mang ý nghĩa của sự thông minh và trí tuệ
Mặt khác, cổ nhân còn có câu “tai thính, mắt tinh”. Từ đó, chúng ta có thể nhận thấy rằng một người có đôi tai minh mẫn sẽ nhìn thấu được nhiều sự vật, sự việc trong cuộc sống.
Thẻ Ly tương ứng với mắt
Ly là cung tượng trưng cho mọi nguồn sáng trên thế gian như ánh mặt trời, lửa,… Từ đó giúp con người nhìn rõ vạn vật xung quanh. Vì vậy, thẻ Ly sẽ tương ứng với đôi mắt của con người. Hình ảnh này cũng giúp chúng ta hiểu rằng để có thể nhìn rõ, nhìn thấu mọi con người, sự vật, sự việc thì phải dùng đôi mắt của chính mình.
Thẻ Cấn tương ứng với tay
Theo bát quái, thẻ Cấn được ký hiệu bằng hai đường hào âm phía dưới và một đường hào dương bên trên. Hình ảnh này giống với hình tượng một con người đang ở trong tư thế chống đẩy. Vì vậy, cung này sẽ tương ứng với cánh tay của con người.
Thẻ Đoài tương ứng với miệng
Thẻ Đoài mang ý nghĩa tượng trưng cho đầm, hồ. Đây đều là những lỗ hổng lớn trên mặt đất. Vậy nên khi đối chiếu với cơ thể người thì thẻ Đoài sẽ tương ứng với miệng.
Mặt khác, thẻ Đoài thường có đặc tính dễ chịu, vui tươi. Nên khi con người trong những lúc không kiềm chế được cảm xúc sẽ nói những lời khoa trương, nói quá. Vậy nên, khi sử dụng cung Đoài để đại diện cho miệng, nó còn mang ý nghĩa nhắc nhở con người nên để ý tới lời nói, tránh gây nên tai họa từ miệng mà ra. Trước khi nói cần phải suy nghĩ cho thật kỹ để không nói những lời dễ gây hiểu nhầm, tranh cãi.
Ứng dụng những quẻ trong bát quái vào cuộc sống
Nền móng cơ bản hình thành nên 64 quẻ kinh dịch chính là bát quái. Mọi sự biến dịch và chuyển động trong vũ trụ sẽ tương ứng với một quái. Từ xưa đến nay, bát quái luôn được ứng dụng rộng rãi trong phong thủy và ngũ hành. Vì vậy, nếu trong nhà biết sắp xếp theo đúng hướng cát thì sẽ gặp nhiều sung túc và may mắn. Mặt khác, bát quái không chỉ dừng lại ở ứng dụng về yếu tố phong thủy mà nó còn được ứng dụng trong tất cả mọi mặt của văn hóa cổ học phương Đông. Cụ thể như sau:
Ứng dụng vào Bát Trạch Minh Cảnh
Hậu Thiên Bát Quái chính là cơ sở tạo nên Bát Trạch Minh Cảnh. Từ đó phân chia thành 4 cung tốt và 4 cung xấu khác nhau. Mỗi cung sẽ hợp với một tuổi, mệnh của gia chủ.
Ứng dụng trong chế tạo gương chấn giải
Gương bát quái là một trong những vật dụng phong thủy không còn xa lạ gì với chúng ta. Gương bát quái là loại gương được sử dụng để hóa giải điềm xấu, chiêu hút sinh khí cho gia chủ. Gương bát quái gồm có hai loại:
- Gương Tiên Thiên Bát Quái
- Gương Hậu Thiên Bát Quái
Ứng dụng trong các khoa đoán mệnh
Bát Tự Hà Lạc, Mai Hoa Dịch Số,… là những khoa đoán giả mệnh dựa vào 64 quẻ kép. Mỗi quẻ kép được tạo nên từ hai quẻ đơn và thuộc vào 8 thẻ: Càn, Khôn, Đoài, Ly, Chấn, Tốn, Khảm, Cấn.
Tổng kết
Trên đây là tổng hợp đầy đủ giải thích bát quái là gì và ứng dụng trong đời sống như thế nào là hợp lý. Công Ty Đồ Cúng Tâm Linh hy vọng đã mang đến bài viết bổ ích giúp bạn hiểu được bát quái và sử dụng một cách hợp lý nhất.
